Saturacja krwi – jak kontrolować i jak wpływa na organizm
Dlaczego właściwa saturacja krwi jest ważna
Saturacja krwi oraz jej pomiary stały się popularnymi tematami w dobie pandemii Covid-19, ponieważ wirus wywołuje duszności i może prowadzić do niewydolności oddechowej. Do „czasów pandemii” produkty medyczne do pomiaru saturacji krwi a także urządzenia do tlenoterapii nie były powszechnie znane. Czym jest saturacja oznaczana symbolem SpO2, jak ją zbadać i co zrobić gdy jest poniżej normy? Przypominamy.
Czym jest saturacja krwi – Sp02
Najprościej ujmując saturacja krwi to wskaźnik dotlenienia organizmu. W medycynie nazywana jest wskaźnikiem nasycenia hemoglobiny krwi tętniczej tlenem. Oznaczana symbolem Sp02.
Hemoglobina jest jednym z ważniejszych składników krwi. To cząsteczka białka w krwinkach czerwonych, która przenosi tlen z płuc do tkanek organizmu oraz zwraca dwutlenek węgla z tkanek do płuc. Stąd głównym zadaniem hemoglobiny jest zapewnienie właściwego natlenienia tkanek i organów, aby mogły prawidłowo funkcjonować.
Co oznacza właściwe natlenienie?
Prawidłowa saturacja krwi w organizmie
Mówiąc o normach, w jakich mieścić się powinna odpowiednia saturacja krwi, musimy wziąć pod uwagę kilka czynników.
- wiek
- aktywność czy stan spoczynku (sen)
- nałóg (palenie)
Zasadniczo, prawidłowa saturacja u osoby dorosłej powinna mieścić się w przedziale 95-98%, jednak norma u osób powyżej 70 roku życia to przedział od 94% do 98%. Prawidłowa saturacja u niemowląt i dzieci zaczyna się od 95%.
Natomiast podczas snu saturacja może być niższa. Normą będzie saturacja krwi powyżej 90%.
Co to dokładnie oznacza? Jeśli masz saturację na poziomie 95% to znaczy, że co najmniej 95% hemoglobiny przenosi tlen do tkanek organizmu.
Należy też wspomnieć, iż poziom saturacji u osób nałogowo palących może być nieco niższy niż u zdrowej osoby palącej, choć zasadniczo palenie ma niewielki wpływ na wysycenie tlenem hemoglobiny.
Czym grozi zbyt niska saturacja krwi
Wartości saturacji poniżej 90% oznaczają zagrożenie hipoksją, czyli stanem niedotlenienia i wymagają pilnej interwencji medycznej.
Jeśli saturacja spada poniżej 70% to już stan zagrażający życiu, gdyż prowadzi do poważnych uszkodzeń mózgu, zaburzeń percepcji bodźców i w konsekwencji może spowodować śmierć.
Jeśli saturacja krwi podczas snu spadnie poniżej 90% możesz obudzić się zmęczony, a w ciągu dnia będziesz senny. Częstą dolegliwością są również bóle głowy. Niska saturacja podczas spania może oznaczać bezdech senny.
O bezdechu sennym mówimy wtedy, gdy ktoś ma cyklicznie przerwy w oddychaniu trwające co najmniej 10 sekund powodujące niedotlenienie organizmu. Takich epizodów w trakcie snu może być nawet kilkadziesiąt w ciągu godziny.
Więcej o bezdechu sennym znajdziesz w artykule Obturacyjny bezdech senny – czym grozi i jak go leczyć
Jak samemu kontrolować saturację krwi?
Profilaktycznie, szczególnie w czasach pandemii Covid-19 warto posiadać w domu małe urządzenie – tzw. pulsoksymert. To niewielki przyrząd, który pozwala przeprowadzić całkowicie bezbolesny i bezinwazyjny pomiar saturacji, ponieważ stosuje się go na skórę.
Pulsoksymetr – podręczny produkt medyczny do mierzenia saturacji krwi
U osób dorosłych saturację krwi można mierzyć na palcu, na skrzydełku nosa albo na małżowinie usznej. Natomiast u dzieci czujnik pulsoksymetru należy umieścić na nadgarstku albo na prawej stopie.
Ceny pulsoksymetrów są praktycznie dostępne na każdą kieszeń. Sprawdź ceny pulsoksymetrów w BRANDvital.
Częstość badania saturacji krwi zależy od osoby. Jeśli odczuwasz duszności, czy trudności w oddychaniu mierz saturację nawet 2-3 razy dziennie. Jeśli czujesz się dobrze, profilaktycznie możesz mierzyć saturację raz w tygodniu.
Natomiast osoby w podeszłym wieku, osoby palące a także sportowcy wyczynowi powinni mierzyć saturację systematycznie (np. raz dziennie). To dotyczy też osób cierpiących na różne choroby.
Na rynku pojawiły się również inne produkty mierzące saturację krwi takie jak np. smartwatche i smartbandy, a nawet smartfony. Należy jednak pamiętać, że są to urządzenia nieprofesjonalne, dlatego wykonane przez nie pomiary powinniśmy traktować jako orientacyjne.
Jak leczyć niską saturację krwi
W celu podjęcia leczenia, bardzo ważne jest ustalenie przyczyny niskiej saturacji krwi.
W przypadku takich chorób przewlekłych jak przewlekła obturacyjna choroba płuc czy astma, gdzie przyczyną jest zazwyczaj niska wymiana powietrza w płucach i pęcherzykach płucnych stosuje się tlenoterapię. Dodatkowo mogą być także potrzebne steroidy lub leki rozszerzające oskrzela (inhalatory ratunkowe)
W nagłych przypadkach niskiej saturacji często stosowany jest tlen inhalacyjny. Natomiast do przeprowadzenia tlenoterapii w domu doskonałym rozwiązaniem są koncentratory tlenu.
W BRANDvital możesz kupić lub wynająć koncentrator tlenu. Zapytaj o dostępność.
W stanach dotyczących krążenia krwi, takich jak choroby serca, niedostateczny przepływ krwi może zmniejszyć dostarczanie tlenu. W takich wypadkach zastosowanie mają leki poprawiające pracę serca, takie jak beta-blokery na niewydolność serca lub środki na arytmię serca.
Czasem, na przykład w przypadkach anemii, konieczna jest transfuzja krwi aby zwiększyć poziom zdrowych czerwonych krwinek.
Niska saturacja krwi u osób z bezdechem sennym
Jeśli masz zdiagnozowany bezdech senny i wdrożone leczenie, a poziom saturacji w nocy spada poniżej 90% to znaczy, ze leczenie bezdechu sennego nie jest skuteczne. Długotrwała, niska saturacja krwi jest niebezpieczna i wymaga interwencji.
Jeśli jesteś użytkownikiem aparatu do leczenia bezdechu sennego i nadal saturacja jest niewystarczająca, a współczynnik AHI jest już na prawidłowym poziomie, rozważ zmianę urządzenia CPAP na BiPAP.
Więcej na temat aparatów do leczenia bezdechu przeczytasz w artykule: Co to jest aparat na bezdech senny
Aparat na bezdech senny typu BiPAP ułatwia ustawienie prawidłowej terapii. W takich wypadkach, poza regulowaniem ciśnienia (EPAP) odpowiedzialnego za walkę z obturacją, można w nim ustawić także ciśnienie wdechowe (IPAP) odpowiedzialne za usuwanie dwutlenku węgla ze krwi.
Kłopot z saturacją/ usuwaniem dwutlenku węgla z krwi pojawia się najczęściej u osób otyłych i tam gdzie w terapii CPAP trzeba stosować wyższe ciśnienia (wydech pod dużym ciśnieniem staje się mało efektywny).
Polecamy również artykuł Kontrola saturacji w terapii CPAP autorstwa Rafała Myrta.
Masz pytania? Skontaktuj się z nami.
Pozdrawiamy
Zespół BRANDvital
