Co to jest centralny bezdech senny
Przyczyny i objawy bezdechu centralnego
Do tej pory tematem wiodącym na naszym blogu był obturacyjny bezdech senny – OBS. Istnieje jednak inna forma zaburzeń oddychania podczas snu – centralny bezdech senny (CBS), na którym dziś skupimy uwagę. Czym jest, co oznacza i jak go leczyć?
Poznaj najważniejsze fakty o centralnym bezdechu sennym.
Centralny bezdech senny a OBS
Jakie są różnice między obturacyjnym i centralnym bezdechem sennym?
To, co odróżnia OBS i CBS to przede wszystkim różne przyczyny wstrzymywania oddechu w czasie snu.
O obturacyjnym bezdechu sennym mówimy wówczas, kiedy fizyczna przeszkoda (na przykład w postaci zniekształceń układu oddechowego) tamuje dopływ powietrza do płuc. Przerwy w oddychaniu trwają 10 sekund lub dłużej. Płuca nie pobierają odpowiedniej ilości powietrza, a krew nie jest właściwie zaopatrywana w tlen.
Centralny bezdech senny to całkowite zatrzymanie przepływu powietrza przez drogi oddechowe w czasie snu z równoczesnym zatrzymaniem ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha. Można powiedzieć, że u osób cierpiących na centralny bezdech senny układ nerwowy “zapomina” o przesłaniu odpowiedniego sygnału do mięśni odpowiedzialnych za oddychanie.
Zatrzymanie oddychania wynika w tym przypadku z czasowej przerwy w dopływie impulsów nerwowych z mózgu do mięśni oddechowych.
Zdarza się, że takie przerwy sporadycznie występują u ludzi zdrowych, a ze zwiększoną częstotliwością pojawiają się u osób, które znalazły się na dużych wysokościach, ale jest to zjawisko przemijające.
Centralny bezdech senny występuje stosunkowo rzadko. Wśród osób cierpiących na bezdech senny, CBS stanowi ok. 5%. W pozostałych przypadkach (95%) występuje obturacyjny bezdech senny.
Warto jednak nadmienić, iż źródła amerykańskie szacują większy odsetek osób z bezdechem centralnym. Według ASAA – American Sleep Apnea Association – na CBS cierpi około 20% pacjentów z bezdechem. Może to jednak wynikać z różnic w stylu życia i żywienia Amerykanów, biorąc pod uwagę przyczyny centralnego bezdechu sennego.
Przyczyny centralnego bezdechu sennego
Centralny bezdech senny jest zazwyczaj związany z występowaniem innych chorób i jest ich konsekwencją. Samoistny zespół centralnego bezdechu sennego, czyli niezwiązany z inną chorobą, występuje niezwykle rzadko.
CBS występuje najczęściej w przebiegu niewydolności serca lub w chorobach układu nerwowego, a zwłaszcza w przebiegu udaru mózgu.
Może powstać też w następstwie zapalenia mózgu lub stawów w kręgosłupie szyjnym i choroby Parkinsona.
Pojawia się również w otyłości patologicznej.
Do czynników ryzyka zaliczamy także zabiegi chirurgiczne kręgosłupa lub jego leczenie promieniowaniem jak również stosowanie leków opioidowych, takich jak kodeina, morfina czy oksykodon.
Centralny bezdech senny – objawy
Objawy centralnego bezdechu sennego są podobne jak przy obturacyjnym bezdechu sennym z tym, że chrapanie może, ale nie musi występować. Przy OBS jest ono dość charakterystyczne.
Osoby cierpiące na CBS, podobnie jak pacjenci z OBS w ciągu dnia są senne, mają poranne bóle głowy, trudności z koncentracją oraz zmiany nastroju. Objawem alarmującym jest przysypianie w ciągu dnia, nawet w pozycji siedzącej.
Przysypianie w ciągu dnia, senność i trudności z koncentracją to objawy mogące oznaczać centralny bezdech senny
W nocy mogą występować gwałtowne wybudzenia i duszności. Partnerzy śpiący z chorym mogą zaobserwować dłuższe lub krótsze okresy bezdechu pojawiające się wielokrotnie u chorego w czasie snu.
Diagnoza CBS
Diagnozę centralnego bezdechu sennego może postawić odpowiedni lekarz, zajmujący się zagadnieniami bezdechu sennego (pulmonolog, laryngolog, neurolog) po wywiadzie i badaniu polisomnograficznym.
Polisomnografia jest techniką badania czynności ludzkiego ciała podczas snu. Wymaga jednodniowej hospitalizacji, a więc musisz mieć skierowanie do szpitala bądź specjalnego ośrodka, gdzie zostaniesz podłączony do specjalistycznej, rozbudowanej aparatury.
Badanie polega na monitorowaniu podczas snu takich parametrów, jak:
– częstotliwość rytmu serca (lub EKG),
– saturacja – wysycenie krwi tętniczej tlenem
– ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha,
– przepływ powietrza w górnych drogach oddechowych,
– elektroencefalografia (EEG) – zapis czynności elektrycznej mózgu,
– elektrookulogram (EOG) – zapis ruchu gałek ocznych,
– elektromiogram (EMG) – zapis czynności elektrycznej mięśni.
W odróżnieniu od pacjentów z bezdechem centralnym, do stwierdzenia obturacyjnego bezdechu sennego wystarczy badanie poligraficzne, które można wykonać w domu.
Więcej na temat badań poligraficznych dowiesz się z artykułu Gdzie pilnie wykonać badanie na bezdech senny.
Jak leczyć centralny bezdech senny
Podstawą leczenia centralnego bezdechu sennego jest leczenie przyczyny powstawania CBS. Należy więc stosować metody leczenia chorób wywołujących ten typ bezdechu.
Na przykład u osób otyłych normalizacja masy ciała może uwolnić chorego od tego problemu.
Niezależnie od metod podstawowych leczenia centralnego bezdechu sennego, zaleca się stosowanie odpowiedniego aparatu na bezdech senny.
Zaleca się terapię dwupoziomową z ustawioną częstotliwością oddechu. Taka terapia możliwa jest dzięki aparatom BiPAP (od modułu – ST i „wyższych”- ST oznacza spontaniczne/synchronizowane czasowo dwupoziomowe wspomaganie ciśnieniowe).
Polecamy artykuł Czym są aparaty BiPAP z funkcją AVAPS (iVAPS).
Aparaty BiPAP posiadają funkcję, która pozwala określić, ile oddechów na minutę powinien przyjmować pacjent, a jeśli czas pomiędzy oddechami przekracza ustawioną wartość graniczną urządzenie to może „zmusić” osobę do oddychania poprzez czasowe zwiększenie ciśnienia powietrza. Maszyna nijako „przypomina o oddechu”.
Przeczytaj również Co to jest aparat CPAP.
Profilaktyka centralnego bezdechu sennego
W zasadzie nie ma jednej skutecznej metody zapobiegania centralnemu bezdechowi sennemu. Na pewno pomocne będzie bezwzględne utrzymanie prawidłowej masy ciała, kontrola i ewentualne leczenie nadciśnienia tętniczego oraz innych chorób układu krążenia.
Aby zapobiec wielu chorobom ważne jest:
– unikanie palenia tytoniu
– nie nadużywanie alkoholu
– prowadzenie zdrowego trybu życia.
W ten sposób możemy wpłynąć na ograniczenie ryzyka niewydolności serca, czy udaru mózgu. Dobrze jest również wykonywać regularnie dostępne badania profilaktyczne, w tym badanie krwi, poziomu cukru, ciśnienia, czy saturacji.
Należy pamiętać, iż u większości chorych leczenie centralnego bezdechu sennego jest leczeniem przewlekłym, często do końca życia, podobnie jak wielu innych przewlekłych chorób.
Szukasz bezpłatnej porady? Skontaktuj się z nami.
Zapraszamy również do zapoznania się z naszą ofertą aparatów na bezdech senny.
Pozdrawiamy
Zespół BRANDvital
