Bezdech senny a cukrzyca – co powinieneś wiedzieć na ten temat
Jak rozpoznać czy to bezdech senny czy cukrzyca?
Część objawów bezdechu sennego jest bardzo podobna do objawów cukrzycy. Należą do nich symptomy takie jak zmęczenie, otyłość, częste oddawanie moczu w nocy czy nadmierna senność w ciągu dnia. Najczęściej przypisuje się je jednej z chorób – w większości przypadków cukrzycy. Tymczasem problem jest bardziej złożony.
Bezdech senny a cukrzyca (typu I i II)
Cukrzyca jako przewlekła choroba metaboliczna wynika z zaburzonego wydzielania lub działania insuliny. Cukrzycę typu I oraz typu II łączy tylko jeden wspólny objaw – podwyższony poziom cukru we krwi. Poza tym maja ze sobą niewiele wspólnego. Trudno przeoczyć objawy cukrzycy typu I, takie jak m.in. częste oddawanie moczu, wzmożone pragnienie, osłabienie, nudności i utrata wagi mimo dużego apetytu.
W przeciwieństwie do cukrzycy typu I – cukrzyca typu II rozwija się latami, a same objawy nasilają się stopniowo. Objawy tego rodzaju cukrzycy można pomylić z objawami bezdechu sennego. Zarówno przy cukrzycy typy II jak i przy bezdechu sennym, jako główną przyczynę wymienia się otyłość. Dodać można do tego brak ruchu i złą dietę. Jednej i drugiej chorobie towarzyszą: senność, częste oddawanie moczu, zmęczenie, czy trudności w utracie masy ciała.
Ze względu na podobne objawy cukrzycy i bezdechu sennego niezwykle ważne jest obserwowanie przez chorego własnego organizmu, słuchanie uwag bliskich dotyczących naszych kwestii zdrowotnych (np. głośne chrapanie, zaobserwowany bezdech) i przekazanie rzetelnych informacji specjalistom. Właściwa diagnoza jest niezbędna dla podjęcia skutecznego leczenia jednej z chorób lub obu!
Aby najszybciej sprawdzić, czy zaobserwowane objawy wynikają z bezdechu sennego, zaleca się przeprowadzenie badań poligraficznych, które można wykonać w domu, bez konieczności spędzenia nocy w szpitalu.
Wykluczenie bezdechu sennego jest istotne nie tylko z uwagi na konieczność zastosowania innych rozwiązań w przypadku tej choroby, ale również na fakt, że OBS jest niezależnym czynnikiem rozwoju cukrzycy typu II.
U osób z bezdechem sennym prawdopodobieństwo rozpoznania cukrzycy jest wyższe nawet do 70%!
Bezdech senny może być przyczyną cukrzycy
Ścisły związek pomiędzy obturacyjnym bezdechem sennym i cukrzycą typu 2 potwierdzają badania na grupie pacjentów z cukrzycą typu 2. Aż 70% pacjentów z cukrzycą typu II cierpi na obturacyjny bezdech senny. Najnowsze badania eksperymentalne sugerują istnienie zależności przyczynowo – skutkowej między bezdechem nocnym a zwiększoną opornością tkanek na insulinę. Świadomość wagi problemu bezdechu sennego w środowisku lekarzy jest niestety w dalszym ciągu niedostateczna. Warto przy tym pamiętać, że wyrównanie metaboliczne cukrzycy jest trudniejsze jeśli u pacjenta współistnieje nieleczony bezdech senny.
Jak rozwija się cukrzyca typu II u chorych z OBS?
Rozwój cukrzycy typu II u osób cierpiących na obturacyjny bezdech senny wyjaśnia wiele mechanizmów.
Występowanie epizodów bezdechu sennego powoduje hipoksję (niedobór tlenu w tkankach). Podczas wielokrotnych bezdechów powstaje przerywana hipoksja i pojawia się stres indukowany niedotlenieniem. Stres doprowadza do wydzielania kortyzolu z nadnerczy (hormon stresu), a przewlekły nadmiar kortyzolu w organizmie doprowadza do insulinooporności. Efektem jest rozwój cukrzycy typu 2.
Dodatkowo bezdech senny prowadzi do wzrostu produkcji cytokin (https://pl.wikipedia.org/wiki/Cytokiny), przede wszystkim interleukiny 6 oraz TNFalfa. One natomiast wpływają na blokowanie kanałów insulinowych w tkankach, prowadząc do insulinooporności.
Przerywana hipoksja prowadzi także do rozregulowania wydzielania glukagonu (hormonu o działaniu przeciwnym do insuliny). Prawdopodobnie bezdechy powodują wzrost wydzielania glukagonu, co przyczynia się do zwiększenia glukozy we krwi.
Większość osób OBS ma nadwagę lub jest otyła. Podobnie, jest udowodniony związek między cukrzycą typu II a otyłością. Organizm osób z nadwagą produkuje insulinę. Tkanki osób chorych są mniej wrażliwe na insulinę niż u osób zdrowych. Stąd im bardziej chory jest otyły, tym jego tkanki są mniej oporne na insulinę.
Terapia CPAP a cukrzyca
Aparat na bezdech senny (CPAP) to najprostsza i najskuteczniejsza metoda na OBS. Efekty jego stosowania są odczuwalne bardzo często już pierwszej nocy jego używania.
Decyzja o stosowaniu terapii za pomocą aparatu CPAP jest podejmowana szybciej, gdy pacjent choruje na cukrzycę i gdy współistnieją choroby serca i naczyń. Powodem jest zwiększone ryzyko zgonu, w szczególności „nagłego zgonu sercowego”, w czasie snu. U osób z chorobą niedokrwienną, powtarzający się bezdech senny pogłębia niedotlenienie mięśnia sercowego i komorowych zaburzeń rytmu zwiększając ryzyko nagłego zgonu.
Okazuje się, że rozpoczęcie terapii aparatem na bezdech senny u badanych pacjentów spowodowało redukcję wyładowań kardiowertera w nocy. Powtarzające się tylko w godzinach nocnych interwencje kardiowertera–defibrylatora ICD redukują zagrażające życiu arytmie.
Wykazano, że skuteczna eliminacja bezdechów za pomocą aparatu CPAP prowadzi do poprawy wyrównania cukrzycy.
Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II?
Ćwicz regularnie i zmień nawyki żywieniowe. Zmniejszysz ryzyko powstania cukrzycy i bezdechu sennego
Podobnie jak w przypadku profilaktyki bezdechu sennego, należy zmienić nawyki żywieniowe i styl życia. Osobom z nawagą zaleca się ćwiczenia i dietę, aby zredukować masę ciała. Szczególnie osobom prowadzącym siedzący tryb życia, rekomendujemy dużo ruchu i ćwiczeń. Podobnie jak przy profilaktyce wielu chorób i tu zaleca się rezygnację z palenia oraz innych używek.
Pamiętajmy, nie zawsze chorobie da się zapobiec, bo wpływ na rozwój cukrzycy typu II mają również: czynniki genetyczne, wiek a także płeć (na cukrzycę częściej chorują kobiety). Dlatego najważniejsze jest obserwowanie własnego ciała, a przy pojawieniu się niepokojących objawów, konieczna jest konsultacja ze specjalistą.
Na koniec jeszcze raz podkreślamy: każdy chory na cukrzycę typu 2 powinien zostać poddany rutynowemu badaniu przesiewowemu w kierunku bezdechu sennego i odwrotnie.
Tylko właściwa diagnoza pozwoli na podjęcie odpowiedniego leczenia.
Pozdrawiamy
Zespół BRANDvital
